BMTM-in İdarə Heyətinin üzvü Gülşən Paşayevanın “Multikulturalizm, İslam, qadınların rolu və dərki: Azərbaycan tərcübəsi” sərlövhəli məqaləsi “İRS” jurnalında dərc edilib.
Məqalədə qeyd edilir ki, multikulturalizm müasir dünyada insanlar tərəfindən fərqli şəkildə qavranılan mürəkkəb bir fenomendir:
Bir tərəfdən, 2010-2011-ci illərdə Almaniya, Böyük Britaniya və Fransa liderləri öz ölkələrində multikulturalizmin uğursuzluğa düçar olduğunu bəyan edibər. Bu uğursuzluğun bir sıra amillərlə əlaqəli olduğu barədə fikirlər mövcuddur: sözügedən dövlətlər tərəfindən həyata keçirilən müxtəlif siyasətlər nəticəsində cəmiyyətdə ayrı-seçkiliyin yaranması, icmalararası zorakılıq və cinayətlər, iqtisadi bərabərsizliklər, sağçı populizmin yüksəlişi və s.
Lakin Con Bouenin fikrincə, “multikulturalizmi günahlandırmaq populizm nöqteyi-nəzərindən cəlbedici olduğu üçün siyasi baxımdan faydalı ola bilər. Lakin bu həm də siyasi baxımdan təhlükəlidir, çünki “daxildəki düşmən” olaraq İslamı və müsəlmanları hədəfə alır. Bundan əlavə, bu yanaşma tarixi də səhv şərh edir.
Digər tərəfdən, bəzi şəxslər hesab edir ki, multikulturalizm tərəfindən təşviq olunan müxtəliflik özü müsbət qüvvədir, çünki bu, çoxsaylı faydalar təqdim edir. Multikulturalizm inklüzivliyi gücləndirir, müxtəlif mədəniyyətlərin, dinlərin və etnik qrupların bir cəmiyyət daxilində birgə mövcudluğunu təşviq edir. Beləliklə, o, “mədəni və etnik mənsubiyyətindən asılı olmayaraq, bütün üzvlər üçün imkanlar və gələcək inkişaf yolları yaradır.”
Bu kontekstdə, qadınların statusu məsələsi, xüsusilə müsəlman ölkələrindən olan və ya müsəlman olan qadınların özlərinin dünyəvi və xristian cəmiyyətlərində dərk etməsi tez-tez kəskin müzakirə və əsassız tənqid mövzusuna çevrilir.
Əslində, bu gün müsəlman qadınlar Qərb cəmiyyətində təzyiq və ayrı-seçkiliklə üzləşməyə davam edirlər. Onlar “digər qadınlarla eyni bərabərsizliklərlə qarşılaşırlar, lakin din və ya etnik mənsubiyyətin qəbul olunması kimi əlavə amillər bu ilkin gender boşluqlarını daha da dərinləşdirir”. Onlar güclü bir kəsişmə nöqtəsində dayanırlar - ənənə ilə tərəqqi, mədəni kimliklə şəxsi muxtariyyət və necə göründükləri ilə əsl kimlikləri arasında”.
*Məqalənin ingilis dilində olan mətni ilə aşağıdakı link vasitəsilə tanış olmaq mümkündür:
